Huisvesting: dans voorbij studio en podium
Fotograaf Onbekend
Een gezelschap zonder eigen plek
Nederlands Dans Theater werd in 1959 opgericht. Carel Birnie, Aart Verstegen en Benjamin Harkarvy hadden zich samen met een groep dansers afgesplitst van Sonia Gaskell’s Nederlands Ballet aangezien zij het niet eens waren met haar strenge regime. Zonder subsidie of repetitieruimte begon een spannende periode voor het pas opgerichte NDT.
Een oude kerk, een gymnastieklokaal en een schoolgebouw waren slechts enkele locaties waar het gezelschap in de beginjaren repeteerde.
Ondanks de barre omstandigheden heerstte er een gevoel van optimisme. In de jaren die daarop volgden kreeg het gezelschap beschikking over een eigen ruimte in de monumentale Boterwaag.
Fotograaf onbekend
De Koningstraat
In 1961 vertrok het Nederlands Ballet van Den Haag naar Amsterdam. NDT werd hiermee het officiële gezelschap van Den Haag en mocht de repetitieruimte van het Nederlands Ballet aan de Koningstraat overnemen.
"Gaskell verhuisde al per 1 september [1961] met haar Nederlands Ballet naar Amsterdam, maar ze hield de Koningstraat nog bezet tot januari. Zogenaamd omdat ze die ruimte nodig had voor haar decors, maar ze wilde gewoon niet dat wij daarin konden trekken." - Carel Birnie
1 Versteeg, 1987 p.41
© Sven Ulsa
De volgende stap
In 1987 werd het Danstheater aan het Spui (nu algemeen bekend als het Lucent Danstheater) geopend. Het gebouw werd ontworpen door het Office for Metropolitan Architecture (OMA) van Rem Koolhaas en was het allereerste theater dat speciaal voor dans werd gebouwd.
Zakelijk directeur Carel Birnie gaf OMA opdracht om voor NDT een theater te ontwerpen dat vast lag aan het Circustheater in Scheveningen. Tot de kans zich voordeed een theater aan het Spui te bouwen.
De nieuwe locatie lag minder in het zicht, maar was vele malen ruimer, waardoor het ontwerp volledig moest worden herzien. Ten opzichte van het eerste ontwerp werd het theater bijna twee keer zo groot, terwijl het volgens Birnie wel realiseerbaar moest blijven binnen hetzelfde budget.
© Ben Vollebregt
Een eigen theater
Om aan de opdracht te voldoen werd de gevel bekleed met een grote variatie aan materialen die een toenemende mate van luxe impliceerden, daar waar het gebouw duidelijker zichtbaar was vanaf de straat. Bovendien werd de nadruk verlegd naar het interieur. Op deze manier heeft OMA met goedkope materialen een suggestie van luxe gecreëerd. Koolhaas noemde het gebouw ook wel een ‘fata morgana’.2
Op het 30-jarige jubileum, twee jaar na de opening van het nieuwe theater, werd een fotoreportage gemaakt van de dansers in hun nieuwe habitat. Hier zijn ze in het restaurant en de foyer te zien, maar ook in de fitnessruimte en het ingebouwde zwembad.
De verhuizing naar het nieuwe theater op het Spuiplein, waar NDT zich binnenkort zal vestigen, sluit aan op de woongeschiedenis van het gezelschap, die wordt gekenmerkt door ingrijpende veranderingen en nieuwe mogelijkheden.
[1]2 Barbieri 1992 p.1331
Fotograaf Onbekend
